Srpske bašte na slikama

u paraćinskom zavičajnom muzeju održana izložba "Staro i nestalo voće Srbije". Sa postavke voćarima upućen apel da sačuvaju sorte koje nestaju

PARAĆIN - Sveži plodovi voća, umetnički crteži na istu temu, autorske fotografije voća sa motivima sela, etnološki eksponati upotrebnih predmeta vezanih za voće - sve se to do kraja maja može pogledati u paraćinskom Zavičajnom muzeju zahvaljujući gostujućoj izložbi "Staro i nestalo voće Srbije".

Izložba, čiji je autor Aleksandra Savić, viši kustos beogradskog Prirodnjačkog muzeja, od pre nekoliko dana gostuje u Paraćinu. Rezultat je višegodišnjih istraživanja srpske prirodne baštine, i to one vezane za čoveka i za hranu.

- U pitanju su autohtone sorte sa područja Srbije i Balkana, uglavnom jabuka, krušaka i šljiva, kojima preti nestajanje, a ova izložba je u stvari poziv svim domaćinima da sačuvaju te stare sorte ukoliko ih imaju u svojim baštama. Te sorte polako nestaju, tako da su njihove bašte u stvari pravi muzeji na otvorenom - objašnjava Savićeva.

Stare sorte voća najraznovrsnijih oblika, primamljivog ukusa, mirisa i boja, gajile su se na našem području vekovima. Danas izumiru. U voćnjacima i na seoskim okućnicama skoro je nemoguće videti sorte jabuke koje su naši preci nekada koristili za ishranu. Kruške, šljive, trešnje takođe... Ipak, još uvek se mogu pronaći kao pojedinačna stabla ili u manjim zasadima.

Ne zna se ni kako su nastale te sorte, jer je nepoznato njihovo poreklo. Autorka navodi da se pretpostavlja da su donete u nekoj od brojnih migracija stanovništva, prilagodile se našim uslovima. Neke od voćaka su nastale baš na našim prostorima, kao što su šljiva crvena ranka, šljiva dragačevka...

Na izložbi su predstavljene 64 sorte odomaćenog voća. Tu su jabuke - petrovača, pamuklija, ružica, šarunka, funtača, masnjača, devojačka crvenka, krstovača, šišmirka, slatkara, tetovka, kožara, budimka, rebrača... Od krušaka - jagodarka, vidovača, ilinjača, petrovčica, mirisavka, lubeničarka, stambolka, miholjača i još desetak sorti drugih, a od domaćih šljiva - crvena ranka, požegača, belošljiva, okruglica, crveni piskavac, gorčivka, panađurka, moravka, bardaklija, pandara...

Postavku prati publikacija "Staro i nestalo voće Srbije", u kojoj je dat ilustrovan prikaz sa autentičnim fotografijama srpskog sela.

Izvor: link

Arhiva vesti...